Een voormalige KGB-collega van Vladimir Poetin zal de hoogstwaarschijnlijke vervanger zijn mocht de Russische president ziek worden of overlijden, verwacht het voormalige hoofd van de Britse inlichtingendienst MI6.

Er wordt de afgelopen maanden volop gespeculeerd over de opvolging van Poetin, na elkaar tegensprekende berichten over zijn gezondheidstoestand. Zelfs binnen het Kremlin is men naar verluidt voorzichtig begonnen met discussiëren over mogelijke opvolgers, als Poetin moet vertrekken of bezwijkt aan een ziekte. 

Sir Richard Dearlove, die van 1999 tot 2004 de baas was van MI6, zei deze week dat secretaris Nikolaj Patroesjev van de Russische veiligheidsraad de meest waarschijnlijke kandidaat is om Poetin op te volgen. Hij is al heel lang een bondgenoot van Poetin en een van de weinige mensen naar wie de president nog luistert.

“Ik weet bijna zeker dat het Patroesjev wordt”, zei Dearlove donderdag in zijn podcast ‘One Decision‘ waarin werd gesproken over het verloop van de oorlog in Oekraïne, die Rusland ruim vijf maanden geleden is begonnen. 

Ook slavist en oud-Volkskrantcorrespondent Hella Rottenberg van het kenniscentrum Raam op Rusland ziet Patroesjev als een belangrijke kandidaat. "Hij komt net als Poetin uit Sint-Petersburg en is een vertrouweling van de president", zei ze afgelopen mei tegen Business Insider Nederland. "Hij is een politieke havik en is anti-westers. De teksten die door Poetin worden geuit, klinken erg naar zijn ideeën."

'Machtswisseling in 2023'

Voormalige baas Dearlove van de Britse inlichtingendienst sprak eerder al over de houdbaarheidsdatum van Poetin. In mei voorspelde hij dat Poetin in 2023 zijn macht zal kwijtraken en zal worden gedwongen naar een medische instelling te gaan, zodat hij kan worden afgezet zonder een staatsgreep.  

Het Kremlin ontkent dat Poetin gezondheidsproblemen heeft en Poetin zelf zei in juni dat al dat soort beweringen "zwaar overdreven" zijn. Directeur William Burns van de CIA zei eerder deze maand dat hij geen aanwijzingen heeft dat Poetin in slechte gezondheid verkeert. "Voor zover we weten, is hij kerngezond", zo stelde Burns.

Lees ook: Hoe ziek is Poetin? Een tijdlijn van de gezondheidsproblemen van de Russische president

Toch blijven er twijfels bestaan over de gezondheid van de president. Daarbij doen de vele publieke optredens van Patroesjev de afgelopen maanden de vraag rijzen of hij geen persoonlijke ambities heeft en de macht van Poetin wil overnemen.

Een woordvoerder van het Kremlin zei eerder deze maand tegen The Washington Post dat de positie van Patroesjev nauwelijks is veranderd en wuifde suggesties weg dat de secretaris van de veiligheidsraad meer macht naar zich toegetrokken heeft. Ook een woordvoerder van de veiligheidsraad ontkende dat Patroesjev zijn positie probeert te verbeteren.

Oligarchen hebben weinig invloed

Toch vinden experts Patroesjev een man om in de gaten te houden. In de podcast van Dearlove zeiden zowel hijzelf als Rusland-expert Louise Shelley dat als Poetin ziek wordt, hij zal worden opgevolgd door een lid van de Siloviki, een groep hooggeplaatste bestuurders van Russische instituten.

Lees ook: Dit moet je weten over de ‘silovarchen’: de machtige figuren rondom Poetin, die vaak een achtergrond hebben bij Russische veiligheidsdiensten

Shelly denkt niet dat er iemand uit de kring van Russische oligarchen naar voren zal worden geschoven. "Over het algemeen hebben oligarchen op dit moment erg weinig invloed op Poetin", zegt ze. "Hij beweegt zich in een heel klein kringetje van naaste adviseurs." 

Maar of Patroesjev of welke andere opvolger van Poetin dan ook het zal volhouden na de macht te hebben overgenomen, is volgens experts weer een hele andere vraag.

LEES OOK: Paleiscoup in Rusland om Poetin af te zetten? Een Russische journalist die in Letland zit, schetst 3 scenario’s